ความภูมิใจของราชภัฏโคราช เรือนโคราช รับรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น ปี 2561

เรือนพ่อคง เรือนโคราช มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา ได้รับรางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น ประจำปี 2561 จากสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมป์ โดยเตรียมเข้ารับพระราชทานโล่เกียรติยศและเกียรติบัตรจาก สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และก่อนหน้านี้เรือนโคราชยังเป็นหนึ่งในอาคารที่ได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนให้เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ ประจำปี 2561 ในสาขางานช่างฝีมือดั้งเดิม รูปแบบอาคารที่อยู่อาศัยดั้งเดิมที่ได้รับการพัฒนาปรับเปลี่ยนให้เป็นแหล่งเรียนรู้ จากคณะกรรมการส่งเสริมและรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ล่าสุด ยังได้รับอีกหนึ่งรางวัลทรงค่าระดับประเทศเช่นกัน จากสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมป์ คือ รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น ประจำปี 2561 ประเภทอาคารสถาบันและอาคารสาธารณะ โดยหลักเกณฑ์ในการพิจารณารางวัล คือ อาคารมีคุณค่าทางสถาปัตยกรรมและศิลปกรรมโดยไม่จำกัดว่าจะมีรูปแบบของชนชาติใดโดยเฉพาะ เป็นอาคารมีคุณค่าทางประวัติศาสตร์โบราณคดีหรือสังคม อาคารมีการบำรุงรักษาและอนุรักษ์ไว้เป็นอย่างดี โดยมีความสอดคล้องกับข้อกำหนดกฎหมายและขนบธรรมเนียมประเพณี อาคารมีการใช้ประโยชน์อย่างประสมกลมกลืนไปกับชีวิตและสังคมสืบต่อมาจนปัจจุบัน

สำหรับวัตถุประสงค์ในการมอบรางวัล คือ ส่งเสริมสนับสนุนการอนุรักษ์สถาปัตยกรรมอันทรงคุณค่า ซึ่งเป็นเครื่องบ่งชี้ถึงความเจริญรุ่งเรืองทางวัฒนธรรมของชาติให้คงเป็นประโยชน์แก่อนุชนคนรุ่นหลัง พร้อมทั้งเป็นการมอบรางวัลเพื่อประกาศเกียรติคุณ สร้างขวัญกำลังใจให้แก่ผู้ครอบครองอาคารเก่าอันทรงคุณค่าในทางสถาปัตยกรรม และมีความอุตสาหะในการทำนุบำรุงอาคารนั้นไว้เป็นสมบัติอันทรงคุณค่าของชาติสืบไป

เรือนพ่อคง ได้ชื่อว่าเป็นเรือนโคราชขนานแท้เรือนหนึ่งที่ยังเหลืออยู่ มีอายุในราว 112 ปี แต่เดิมเคยตั้งอยู่ ณ บ้านตะคร้อ ตำบลเมืองคง อำเภอคง จังหวัดนครราชสีมา แต่ถูกรื้อถอน ขนย้ายและปรุงขึ้นมาใหม่ โดยความร่วมมือร่วมใจกันของศิษย์เก่าลูกเขียวเหลืองจากทุ่งตะโกราย นำโดย ดร.นิเชต สุนทรพิทักษ์ ศิษย์เก่าโรงเรียนฝึกหัดครูนครราชสีมา หลักสูตร ป.ป.รุ่น 1 และอาจารย์วิทยาลัยครูนครราชสีมา และ ผศ.นฤมล ปิยวิทย์ ศิษย์เก่า ป.กศ.รุ่น 9 อดีตผู้อำนวยการศูนย์ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมาโดยเรือนโคราช มีความสง่างามของตัวเรือนแฝดที่มีเรือนนอน 2 หลังขนานกัน มีชานหรือโถงกั้นกลางเป็นลักษณะเด่นแตกต่างจากเรือนทั่วไป มีการสอดประสานชิ้นส่วนต่าง ๆ เข้าด้วยกันเป็นองค์อาคารได้อย่างแข็งแรง มั่นคง อันเป็นการสะท้อนให้เห็นอัจฉริยภาพและปัญญาสร้างสรรค์ของช่างท้องถิ่นโคราชที่มีความริเริ่ม ความเชี่ยวชาญเกี่ยวกับระบบโครงสร้างและเป็นเอกลักษณ์ หาได้ยากยิ่งเมื่อเปรียบเทียบเรือนในสมัยนั้น เรือนหลังนี้จึงเป็น “เรือนครู” ที่ทำหน้าที่เป็นข้อมูลสำคัญทางประวัติศาสตร์ เป็นแหล่งเรียนรู้ทางภูมิปัญญาของท้องถิ่นชาวโคราชในหลายมิติ